Kaleiçi: het historische hart van Antalya
Kaleiçi is het historische hart van Antalya, gebouwd op een natuurlijk klif dat uitkijkt over de Middellandse Zee. Deze ommuurde stadskern werd in de 2e eeuw v.Chr. gesticht als Romeinse havenstad en heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld onder Byzantijnse, Seldjoekse en Ottomaanse heerschappij.
Geschiedenis en architectuur
Door wie is Kaleiçi gesticht?
Kaleiçi werd in de 2e eeuw v.Chr. gesticht door koning Attalos II van Pergamon, waarschijnlijk rond 150 v.Chr. Hij liet de stad bouwen als havenstad en noemde haar Attaleia (inmiddels Antalya), naar zichzelf.
Karakteristieke stadsmuren
De karakteristieke stadsmuren die Kaleiçi omringen stammen uit verschillende periodes - de binnenste muren zijn Romeins, terwijl latere versterkingen door de Byzantijnen en Seldjoeken zijn toegevoegd.
Architectuur in Kaleiçi
De architectuur in Kaleiçi wordt gekenmerkt door gerestaureerde Ottomaanse huizen uit de 18e en 19e eeuw. Deze traditionele woningen hebben typische elementen zoals houten erkers (cumba’s), binnenplaatsen en rode pannendaken. Veel van de gebouwen zijn tegenwoordig omgebouwd tot authentiek boetiekhotels, restaurants en winkels, waarbij de historische gevels zorgvuldig bewaard zijn gebleven.
Wat zijn de belangrijkste bezienswaardigheden in Kaleiçi?
Hadrianuspoort
Deze drievoudige boogpoort uit 130 na Christus markeerde oorspronkelijk de oostelijke toegang tot het oude Attaleia. Het monument werd gebouwd ter ere van het bezoek van de Romeinse keizer Hadrianus en geldt als een van de best bewaarde Romeinse bouwwerken in Zuid-Turkije. De poort, opgetrokken uit wit marmer, bestaat uit drie bogen die geflankeerd worden door vier Korinthische zuilen. Op de cassetteplafonds zijn gedetailleerde reliëfs te zien met plantenmotieven en mythologische figuren.
Yivli Minare (Gegroefde Minaret)
Een van de meest herkenbare symbolen van Antalya is de Yivli Minare. Dit indrukwekkende bouwwerk werd in de 13e eeuw gebouwd in opdracht van de Seldjoekse sultan Alaeddin Keykubad I. De minaret is 38 meter hoog en bestaat uit acht verticale groeven die haar kenmerkende silhouet vormen. De minaret maakt deel uit van de Yivli Minare-moskee, een van de oudste islamitische gebouwen in de stad.
De oude haven
De halvemaanvormige haven van Kaleiçi ligt beschut onder de kliffen en diende vanaf de 2e eeuw v.Chr. als belangrijkste aanlegplaats van Pamfylië. In de Romeinse en Byzantijnse tijd was dit een drukke handelshaven die Anatolië verbond met Cyprus, Egypte en de Levant. De Seldjoeken en Ottomanen gebruikten de haven tot in de 20e eeuw, toen moderne havenfaciliteiten elders werden aangelegd.
Tegenwoordig liggen er voornamelijk excursieboten en plezierjachten aangemeerd tussen de oorspronkelijke Romeinse kademuren. De haven is bereikbaar via steile trappen uit de Seldjoekse periode of een moderne lift, en wordt omringd door gerestaureerde pakhuizen die nu restaurants en cafés huisvesten.
Hıdırlık Kulesi (14 meter hoge toren)
Deze 14 meter hoge Romeinse toren uit de 2e eeuw staat op het hoogste punt van het klif bij het Karaalioğlu Park. Het bouwwerk heeft een opvallende structuur: een massief vierkant basement van 5 meter hoog met daarop een ronde toren. De oorspronkelijke functie van het bouwwerk blijft onduidelijk - mogelijk diende het als vuurtoren, verdedigingstoren of grafmonument voor een belangrijke Romein.
Stedelijke indeling en architectuur
De 4 historische buurten van Kaleiçi
De oude stadskern Kaleiçi is van oudsher onderverdeeld in verschillende mahalle, oftewel buurten. Deze indeling was vroeger grotendeels gebaseerd op de beroepen die de bewoners hadden.
De wijk Kılıçarslan lag direct aan de haven en huisvestte de mensen die van de zee leefden, zoals vissers, scheepstimmerlieden en havenarbeiders. In het nabijgelegen Tuzcular waren weer de zouthandelaren gevestigd. Zout was destijds een cruciale handelswaar voor het conserveren van vis en vlees.
De oostelijke wijk Selçuk was traditioneel het centrum voor ambachtslieden; hier hadden koperslagers, leerlooiers en tapijtwevers hun werkplaatsen. De westelijke buurt, Barbaros, heeft weer een andere achtergrond en is vernoemd naar de beroemde 16e-eeuwse Ottomaanse admiraal Hayreddin Barbarossa. Volgens de overlevering verbleven in deze wijk ooit zeelieden en handwerkslieden die onder Barbarossa’s bevel hadden gediend of afkomstig waren uit kustgebieden die onder zijn invloed stonden.
Het stratenpersoon
De hoofdstraat, Hesapçı Sokak, verbindt de Hadrianuspoort met de oude haven over een afstand van ongeveer 600 meter en volgt daarbij de route van de oorspronkelijke Romeinse hoofdweg. De meeste zijstraten zijn geplaveid met kinderkopjes en te smal voor autoverkeer, waardoor de historische structuur goed bewaard is gebleven. Straatnamen als Kandiller Sokak (“Lantaarnstraat”) en Merdivenli Sokak (“Trapstraat”) verwijzen naar vroegere kenmerken die in het straatbeeld vaak nog herkenbaar zijn.
De Ottomaanse architectuur
De straten van Kaleiçi worden gekenmerkt door Ottomaanse huizen uit de 18e en 19e eeuw, gebouwd volgens een herkenbaar stedelijk patroon. Zo staan de woningen direct aan de straat, met gesloten gevels op de begane grond en houten bovenverdiepingen die licht over de straat uitsteken. Deze uitbouwen, cumba’s genoemd, vergrootten de woonruimte zonder de smalle doorgangen te versmallen.
Achter de straatgevels liggen binnenplaatsen met kleine tuinen, omgeven door hoge muren. Veel woningen hebben nog originele details, zoals gesneden houten deuren, smeedijzeren hekken en dakpannen van gebakken klei. Daardoor is het historische straatbeeld van Kaleiçi goed bewaard gebleven.
Ontdek Kaleiçi
Bezoek de historische wijken van Kaleiçi tijdens je verblijf in Antalya en ontdek zelf hoe Romeinse, Byzantijnse, Seldjoekse en Ottomaanse invloeden zich hier door de eeuwen heen hebben vermengd.