Fooi geven in Turkije – in het Turks bahşiş genoemd – hoort bij de cultuur en gastvrijheid. Toch kan het als reiziger lastig zijn om de ongeschreven regels te kennen. Moet je altijd iets geven? Hoeveel is normaal en wanneer kun je het beter laten? In dit artikel vind je alle antwoorden, zodat je met vertrouwen en een glimlach bahşiş kunt geven.
De Turkse fooicultuur: bahşiş
In Turkije heet een fooi bahşiş (uitgesproken als ‘bach-sjiesh’). Het is meer dan een beleefd gebaar: bahşiş is een vast onderdeel van de cultuur en een belangrijke aanvulling op het inkomen van mensen in de servicebranche. Geef je een fooi, dan wordt die vrijwel altijd met een glimlach ontvangen – als zichtbaar teken van je waardering voor de goede service.
Een bahşiş is echter niet verplicht in Turkije, maar het wordt wel sterk gewaardeerd en in veel situaties verwacht.
Fooien in Turkije per situatie
Tijdens je reis in Turkije kom je in allerlei situaties waarin een fooi verwacht wordt – en soms juist niet. Om je te helpen de juiste keuzes te maken, hebben we een handig overzicht samengesteld met de meest voorkomende situaties per locatie:
Restaurants en cafés
In restaurants is een fooi van 10–15% gebruikelijk. Dit geldt zowel voor eenvoudige eetgelegenheden als voor luxere restaurants. Controleer wel altijd de rekening: soms staat er servis ücreti (servicekosten) vermeld, meestal rond de 10%. In dat geval is het niet nodig om fooi te geven, al kun je bij uitzonderlijk goede service natuurlijk altijd wat extra achterlaten.
Tips in restaurants en café’s
- Betaal je met pin of creditcard? Geef de fooi dan apart contant.
- Bij kleine eettentjes is 5–10% doorgaans meer dan genoeg.
- Koop je iets bij een snackbar of straatverkoper (zoals döner of simit), dan wordt er geen fooi verwacht.
Hotels
In Turkse hotels is het gebruikelijk om af en toe fooi te geven. Daarmee laat je waardering zien voor de geleverde service.
Fooi voor kamermeisjes
Laat je waardering voor de dagelijkse schoonmaak zien met een kleine fooi van 2 tot 5 lira per dag. Leg het geld bijvoorbeeld op het kussen of nachtkastje, eventueel met een kort briefje erbij waarop teşekkürler (“dankjewel”) staat geschreven.
Fooi voor portiers en bagagedragers
- Voor een portier die je helpt met een taxi of je de weg wijst, is 2–5 lira gebruikelijk.
- Bagagedragers ontvangen doorgaans 1–2 lira per tas.
- Krijg je uitgebreide hulp of advies van de concierge, dan is 5–10 lira passend.
Fooi voor de roomservice
Bij roomservice geef je doorgaans 5–10% of minimaal 2–3 lira.
Taxi’s en vervoer
Ook bij taxi’s in Turkije is een fooi gebruikelijk, al gaat het hier vaak om afronden in plaats van percentages.
Ritprijzen afronden
Meestal rond je de prijs af naar boven. Enkele voorbeelden zijn:
- Bij een rit van 27 lira reken je 30 lira af.
- Kost de rit 43 lira, dan maak je er 45 lira van.
- Voor langere ritten (50 lira of meer) is een extra 5–10% gebruikelijk.
Wanneer wel fooi geven?
Een kleine fooi is zeker gepast als de chauffeur je helpt met bagage of een slimme route neemt.
Wanneer geen fooi geven?
Was de rit onaangenaam, onnodig lang of probeerde de chauffeur te veel te rekenen? Dan hoef je geen fooi te geven.
Kapper en schoonheidssalon
Een bezoek aan de kapper of schoonheidssalon in Turkije is vaak een beleving op zich. Je krijgt er niet alleen een knip- of scheerbeurt, maar vaak ook extra service zoals een hoofdmassage, thee of zelfs een kleine touch-up na afloop.
Wat fooien betreft geldt hier een eenvoudige regel: reken op 10–15% van het totaalbedrag. Dat geef je rechtstreeks aan de kapper, barbier of styliste die jou heeft geholpen. Zo weet je zeker dat de fooi bij de juiste persoon terechtkomt.
Bij behandelingen in schoonheidssalons – zoals een manicure, pedicure of beautyspecialist – is hetzelfde percentage gebruikelijk. Ben je extra tevreden over het resultaat of de service, dan wordt een iets hogere fooi altijd gewaardeerd.
Hamam
Een fooi in de hamam wordt gezien als een belangrijk gebaar van waardering voor de persoonlijke zorg die je ontvangt:
- Tellak (masseur/scrubber): meestal 20–30 lira, afhankelijk van de duur en kwaliteit van de behandeling.
- Medewerker voor handdoeken of benodigdheden: doorgaans 5–10 lira.
Let op: in de wat luxere hamams geef je vaak een iets hogere fooi voor de extra service.
Spa en wellness
Ook in de moderne spa’s en wellnesscentra in Turkije is het gebruikelijk om een fooi te geven:
- Gezichtsbehandeling: een fooi van ongeveer 10–15% voor de schoonheidsspecialiste is gebruikelijk.
- Kleine diensten: voor extra’s zoals het brengen van thee, water of handdoeken volstaat vaak een paar lira.
- Luxe wellnessbehandelingen: in exclusieve spa’s mag je iets royaler zijn en 15–20% geven.
- Manicure of pedicure: een paar lira extra of zo’n 10% is passend, zeker als je tevreden bent met het resultaat.
- Massage: reken meestal 10–15% van het totaalbedrag, afhankelijk van de duur en intensiteit.
Een fooi wordt altijd gezien als een teken van waardering voor de persoonlijke aandacht en zorg die je ontvangt.
Excursies en rondleidingen
Tijdens excursies of georganiseerde rondleidingen in Turkije kom je vaak verschillende mensen tegen die jouw ervaring mogelijk maken. Het is gebruikelijk om ook hen een fooi te geven: de gids voor zijn of haar kennis en verhalen, de chauffeur die je veilig van A naar B brengt, of de bemanning van een boottocht die zorgt voor een geslaagde dag op het water. Een kleine bijdrage wordt altijd gewaardeerd en draagt bij aan de gastvrijheid die zo kenmerkend is voor Turkije.
Wat voor fooien zijn gebruikelijk?
- Boottocht: vaak gaat er een gezamenlijke fooienpot rond voor de bemanning; reken op 5–10 lira per persoon.
- Chauffeur: als er naast de gids een aparte chauffeur aanwezig is, geef je doorgaans 10–20 lira per dag.
- Privé-tour: hier wordt meestal 10–15% van de totaalprijs gegeven, afhankelijk van de kwaliteit van de rondleiding.
- Tourguide: voor een dagexcursie is 20–50 lira per persoon normaal, afhankelijk van de kwaliteit en groepsgrootte.
Waarom wordt een fooi altijd op prijs gesteld?
De medewerkers maken vaak lange dagen maken om jouw reis onvergetelijk te maken.
Wanneer is het niet gepast om fooi te geven in Turkije?
Hoewel fooi geven in Turkije vaak de norm is, zijn er ook situaties waarin het niet gepast is en zelfs raar kan overkomen:
- Fastfoodketens: bij internationale ketens werkt het net als in Nederland; fooien zijn hier niet de norm.
- Openbaar vervoer: in bussen, trams, metro’s of dolmuş geef je geen fooi. Je betaalt gewoon de vaste prijs van je rit.
- Overheidsinstanties: Geef nooit fooi aan politie, douane of andere ambtenaren. Dit wordt gezien als omkoping.
- Winkels en bazaars: hier draait alles om afdingen en onderhandelen. Een fooi bovenop de prijs past daar niet bij.
In dit soort situaties is het dus heel normaal om géén fooi te geven – en wordt dat ook helemaal niet van je verwacht.
Bahşiş: een klein gebaar met grote betekenis
Met een kleine fooi laat je zien dat je de service waardeert – en dat wordt altijd met een glimlach ontvangen. Zo maak je niet alleen iemands dag een beetje beter, maar draag je ook bij aan de warme gastvrijheid die Turkije zo bijzonder maakt.
